Ocena użytkowników: 4 / 5
Listopad to miesiąc szczególny, obfitujący w rocznice ważnych wydarzeń narodowych. A w tym roku wyjątkowy, bo obchodzimy stulecie odzyskania naszej Niepodległości, z której. utratą nigdy się nie pogodziliśmy. Przy każdej nadarzającej się okazji Polacy chwytali za broń. Pomagali walczyć o wolność innych krajów, licząc na pomoc z ich strony. Walczyli w imię Niepodległej Ojczyzny pod hasłem „Za wolność waszą i naszą” w różnych zakątkach świata.
3 stycznia 1795 roku, po klęsce Insurekcji Kościuszkowskiej, terytorium Rzeczypospolitej zostało rozdzielone pomiędzy Rosję, Prusy i Austrię. Polska na 123 lata zniknęła z map świata. Nasi przodkowie nigdy nie pogodzili się z utratą suwerenności, wielokrotnie przelewali krew w jej obronie. Już w styczniu 1797 roku powołano do życia Legiony Polskie we Włoszech, mające status armii pomocniczej wojsk republiki Cispadańskiej. Dowództwo powierzono generałowi Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. Dla kolejnych pokoleń stały się Legiony polskie przykładem pierwszej po rozbiorach walki o niepodległość. Musimy o tym pamiętać, bo drogą trudną i pełną zakrętów, okupioną męczeńską śmiercią wielu bohaterów szli Polacy do swojej wolności i zawsze towarzyszył im Mazurek Dąbrowskiego wyrażający marzenia o zwycięskim do powrocie do ojczyzny i wiarę w odzyskanie suwerenności.
188 lat temu w nocy z 29 na 30 listopada 1830 r. w Warszawie rozpoczęło się powstanie listopadowe - zryw niepodległościowy skierowany przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Przez 10 miesięcy 140 tys. ludzi prowadziło walkę z największą potęgą militarną Europy, odnosząc w niej poważne, lecz przejściowe sukcesy. Rozpoczęte w listopadową noc powstanie narodowe było największym wysiłkiem zbrojnym w polskich walkach wyzwoleńczych XIX wieku.
Kolejnym wielkim powstaniem narodowym było Powstanie styczniowe–skierowane przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim, a 1 lutego 1863 na Litwie i trwało do jesieni 1864, zasięgiem objęło ziemie zaboru rosyjskiego, tj. Królestwo Polskie i ziemie zabrane.
Było największym polskim powstaniem narodowym, spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Przez oddziały powstania styczniowego przewinęło się około 200000 ludzi. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych w walkach, blisko 1 tys. straconych, ok. 38 tys. skazanych na katorgę lub zesłanych na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało. Po bitwach Rosjanie palili miejscowości, które udzieliły schronienia powstańcom, dokonywali rzezi ludności cywilnej, niszczono dobra kultury.
I to powstanie nie przyniosło nam wymarzonej wolności, musieliśmy czekać na nią jeszcze kilkadziesiąt lat – do 11 listopada 1918 r. Pamięć o bohaterskich dziejach narodu pielęgnowali pisarze i poeci, „pod polskie strzechy” trafiały i wielkie poematy, i historyczne eposy, nowele i drobne utwory liryczne, by podtrzymać ducha walki, „ nie dać pogrześć polskiej mowy”.
Narodziny „Roty”
„Rotę” napisała Maria Konopnicka w 1908 r., gdy pruski zaborca usiłował wywłaszczyć Polaków z ziemi na Śląsku, w Wielkopolsce, na Pomorzu, zmuszając ich do wyzbywania się gospodarstw i osadzając na wykupionych terenach niemieckich kolonistów. Tej akcji rugowania z ziemi towarzyszyła wzmożona polityka germanizacyjna. Zabraniano posługiwania się językiem polskim, wprowadzając język niemiecki w całym zaborze pruskim do wszystkich urzędów, sądów, gmin wiejskich, a także szkół. Pozwolono jedynie uczyć w języku polskim religii i śpiewać wyłącznie po polsku pieśni religijne. W 1901 r. wprowadzono jednak przymus nauczania po niemiecku także religii.
I wtedy właśnie nastąpił słynny strajk dzieci polskich we Wrześni w Poznańskiem. Niemieccy nauczyciele zastosowali wobec strajkujących dzieci karę chłosty. Na krzyk bitych dzieci zbiegli się rodzice, by wyrwać je z rąk oprawców, wówczas pruska policja aresztowała rodziców, a następnie sąd pruski skazał ich na karę więzienia lub karę pieniężną za opór władzy. Strajk dzieci wrzesińskich i stosowane wobec nich represje stały się głośne w świecie dzięki akcji Henryka Sienkiewicza i Marii Konopnickiej, którzy zaczęli organizować za granicą protesty ludzi dobrej woli przeciwko germanizowaniu dzieci polskich. Poetka napisała wówczas swój słynny wiersz „Września”:
„Wstańcie sioła, wstańcie grody,
Ruszcie z brzegów, Gopła wody,
Bijcie, dzwony od Kruszwicy,
Skroś piastowskiej mej ziemicy!
…Niech po świecie krzyk wasz leci:
- Prusak męczy polskie dzieci”.
Gdy w 1907 r. ogłoszona została pruska ustawa wywłaszczająca Polaków, Konopnicka wyraziła swój protest w wierszu „Rota”, który wkrótce stał się ślubowaniem, przysięgą zobowiązującą naród polski do obrony swej ziemi i mowy ojczystej:
Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy!
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy!
Rota została opublikowana w 1908 r., a w 1910 r., w związku z przypadającą wówczas 500 –letnią rocznicą zwycięstwa pod Grunwaldem i odsłonięciem pomnika króla Władysława Jagiełły w Krakowie, została przedrukowana przez liczne polskie czasopisma, a następnie Feliks Nowowiejski skomponował do wiersza melodię. I tak powstała słynna pieśń „Rota”, która zdobyła sobie rangę uroczystej pieśni narodowej, pieśni –hymnu. Nazwano ją nawet Hymnem Grunwaldzkim, ponieważ po raz pierwszy uroczyście została odśpiewana podczas uroczystości grunwaldzkich w Krakowie 15 lipca 110 r.
Szkolny konkurs wiedzy - Józef Wybicki: „Pieśń Legionów Polskich”
Na nas nauczycieli i wychowawców spada obowiązek pielęgnowania pamięci o tych, którzy złożyli na ołtarzu Ojczyzny ofiarę najwyższą, abyśmy mogli żyć w wolnym kraju.
Odległe czasy zaborów i walk o niepodległość dla naszych dzieci stają się legendą i aby je przybliżyć, na nowo ożywić, biblioteka szkolna zorganizowała konkursy wiedzy o najważniejszych polskich pieśniach patriotycznych: Mazurku Dąbrowskiego i Rocie
W 188 rocznicę wydarzeń, które do polskiej historii przeszły pod nazwą Nocy Listopadowej uczniowie kl. IV-V rozwiązywali pisemny test wiedzy dotyczący okoliczności powstania Pieśni Legionów Polskich we Włoszech, wykazywali się znajomością tekstu i jego zrozumieniem, wyjaśniali, jak należy zachować się podczas wykonywania lub odtwarzania hymnu Polski, podawali przykłady sytuacji, kiedy jest odgrywany.
W tej grupie wiekowej najlepszą wiedzą popisały się ucz. kl. V: Julia Maliszewska i Amelia Wrzesińska, a także Bartosz Lis ucz. kl. IV – otrzymali oni największą ilość punktów.
Szkolny konkurs wiedzy –Maria Konopnicka: „Rota”
Natomiast klasy starsze (VI-VIII) zmagały się z pisemnymi zadaniami związanymi z okolicznościami powstania Roty, analizowały budowę pieśni i omawiały sytuację liryczną przedstawioną w utworze, wskazywały na znaczenie pieśni jako utworu patriotycznego.
Uczniowie kl. VIII poważnie potraktowali postawione przed nimi zadanie, a na czołowe miejsca wysunęły się Julia Wrzesińska i Marysia Stasiak, tuż za nimi Bartek Żaba i Kacper Lis; wśród uczniów kl. VI na wyróżnienie zasłużyła Nina Kowalik.
Opracowała A. Tarkowska